Trong cộng đồng quốc tế, tỷ lệ mắc bệnh suy thận mạn chiếm từ 10% đến 13% dân số. Hiện ở Việt Nam chưa có số liệu thống kê quốc gia chính xác. Ước tính có 6 triệu người mắc bệnh thận mãn tính, chiếm 6,73% dân số. Có khoảng 80.000 bệnh nhân suy thận mạn giai đoạn cuối và chỉ 10% bệnh nhân được điều trị lọc máu.
BS Nguyễn Bách, Khoa Nội tiết-Lọc máu, Bệnh viện Thống Nhất, TP.HCM Nhiều người mắc bệnh thận mãn tính nhưng ít người có kinh nghiệm điều trị sớm. Do suy giảm chức năng thận, suy thận ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, tỷ lệ tử vong của bệnh nhân ở giai đoạn 4 là 46%.
Bệnh thận mãn tính diễn biến âm thầm trong vài tháng hoặc vài năm, giai đoạn đầu giai đoạn này không có triệu chứng gì đặc biệt, chỉ khi mất đến 90% chức năng của thận thì rất nguy hiểm. Một số triệu chứng thường gặp là mệt mỏi, chán ăn, da xanh xao, tiểu ít, lừ đừ, phù mặt, phù chân… Tại Việt Nam, khoảng 6 triệu người bị suy thận mạn. Hình minh họa: Đáp ứng các yêu cầu về chữ viết tay.
Khi suy thận sẽ ảnh hưởng đến tất cả các cơ quan trong cơ thể như tim mạch, hệ tiêu hóa, đường hô hấp, thần kinh … Ngoài ra, bệnh thận còn là gánh nặng cho những bệnh nhân mắc bệnh thận giai đoạn cuối sau khi ghép thận, chạy thận nhân tạo, lọc màng bụng. .
Đái tháo đường và tăng huyết áp cũng là những yếu tố nguy cơ. Nặng thì gây ra bệnh thận mãn tính. Khoảng một nửa số người mắc bệnh tiểu đường bị tổn thương thận. Ngoài ra, huyết áp cao lâu ngày có thể làm tổn thương các mạch máu của cơ thể con người, gây xơ vữa động mạch thận, làm giảm lượng máu cung cấp cho thận và các cơ quan khác, gây suy thận. Huyết áp cao cũng phá hủy các cầu thận và làm suy giảm chức năng của cơ quan này. Khi thận bị tổn thương, khả năng điều hòa huyết áp giảm sút dẫn đến cao huyết áp.
Bác sĩ Bách cho biết, để chẩn đoán bệnh thận mãn tính càng sớm càng tốt, cần xét nghiệm nước tiểu và máu. Nếu phát hiện sớm và điều trị tốt, bệnh tiến triển từ từ và có thể khỏi bệnh thận giai đoạn cuối. Nếu chẩn đoán muộn và không có phương pháp điều trị thích hợp, bệnh sẽ phát triển theo thời gian và không bao giờ khỏi. Tốc độ tiến triển của bệnh phụ thuộc vào nguyên nhân, chẩn đoán sớm hay muộn và hiệu quả điều trị.
Nguyên tắc vàng ngăn ngừa suy thận mạn
– Bạn cần tập thể dục đều đặn hàng ngày, chẳng hạn ít nhất 30 phút mỗi ngày.
– Tránh thừa cân, béo phì, ăn uống hợp lý, giảm ăn mặn, chỉ dùng 5-6 gam muối mỗi ngày, duy trì uống nước vừa phải, 1,5-2 lít nước mỗi ngày kết hợp vận động cơ thể.
– Xin đừng Hút thuốc lá, vì thuốc lá có hại cho tim và thận, nó có thể gây ra protein niệu và có thể ung thư thận.
– Không nên dùng thuốc kéo dài khi chưa hỏi ý kiến bác sĩ, đặc biệt là các loại thuốc chống viêm không steroid như ibuprofen và các loại thuốc đông y không rõ nguồn gốc.
– Ngăn ngừa các bệnh về hệ tiết niệu.
– Phòng ngừa cao huyết áp và thường xuyên kiểm tra chức năng thận.
Lương y Bách chỉ ra rằng đối với người suy thận mạn, lời khuyên tốt nhất là tôn trọng nguyên tắc dùng thuốc, chế độ ăn uống hợp lý và điều trị tốt nguyên nhân. Hạn chế dùng các thuốc độc với thận. Liều lượng nên được điều chỉnh theo chức năng thận. Cần xét nghiệm nước tiểu thường xuyên và đo chức năng thận.
Lê Phương