Bệnh não-Viêm màng não do nhiễm trùng là tình trạng nhiễm trùng mô não do vi rút hoặc vi khuẩn, viêm màng não hoặc cả hai. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, đây là bệnh rất nặng có thể dẫn đến tử vong hoặc để lại di chứng. Bệnh chiếm tỷ lệ từ 1 đến 5 trên 100.000 người. Không phải tất cả những người tiếp xúc với mầm bệnh đều mắc bệnh này.

BS Trương Hữu Khanh, Giám đốc Khoa Truyền nhiễm, Bệnh viện Nhi đồng 1 (TP.HCM) cho biết, trong bệnh viêm màng não, ông phân biệt rõ hai nhóm đối tượng chính là viêm não và viêm màng não. Viêm não là mầm bệnh tấn công trực tiếp vào mô não, thường do virus enterovirus hoặc virus viêm não Nhật Bản gây ra. Đồng thời, viêm màng não do mầm bệnh gây ra, các mầm bệnh này xâm nhập vào các màng xung quanh não, trường hợp nặng có thể ảnh hưởng đến não. Ảnh: Lê Phương .

Theo nguyên nhân gây bệnh, bệnh não-màng não do nhiễm trùng có tên gọi riêng:

– Viêm não Nhật Bản được khởi phát do sự nhân lên của viêm não do vi rút viêm não Nhật Bản gây ra. Đây là bệnh do muỗi truyền và thường gặp ở các vùng nông thôn.

– Viêm não do siêu vi khuẩn đường ruột (enterovirus), tấn công vào não có thể gây viêm não, và nguy hiểm nhất là vi rút enterovirus 71. Viêm màng não hoặc nhiễm trùng huyết do vi khuẩn não mô cầu gây ra. Do vi khuẩn trong mô gây ra. Nếu là cấp tính thì là bệnh chết nhanh.

– Viêm màng não mủ do HIB do vi khuẩn HIB gây ra, bệnh này rất phổ biến ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ dưới 3 tuổi. — Còn nhiều yếu tố hiếm khác.

Tiến sĩ Khan nói rằng các triệu chứng của viêm màng não hoặc viêm não tiến triển thường tương tự như những triệu chứng liên quan đến dây thần kinh. Ví dụ, hôn mê, bồn chồn, run rẩy, co giật và hôn mê. Trước đó, các triệu chứng nghiêm trọng có thể bao gồm sốt, nôn mửa, chán ăn, nhức đầu, ho hoặc tiêu chảy. Ở trẻ em dưới 12 tháng, viêm màng não có thể bị sưng tấy.

Ngoài các triệu chứng thần kinh, tùy theo nguyên nhân, còn có các triệu chứng khác liên quan đến viêm não vi rút ruột. 71 thường kèm theo bong bóng ở lòng bàn tay, bàn chân, hông, đầu gối và loét miệng.

Khi bệnh do vi khuẩn não mô cầu gây ra, có thể xuất hiện các chấm hoặc mảng xuất huyết hoại tử. Đây là một căn bệnh rất nghiêm trọng trên da và khi các mảng xuất huyết này sẽ lan nhanh.

Để phát hiện sớm bệnh viêm màng não, tốt nhất khi trẻ bị sốt, nôn, nhức đầu cần chú ý theo dõi trẻ. Nếu bạn phát hiện có bong bóng hoặc các đốm hoặc mảng chảy máu hoại tử ở lòng bàn chân, bạn nên đi khám bác sĩ chuyên khoa. Khi thấy các triệu chứng thần kinh như lừ đừ, cơ thể bứt rứt, chân tay run, co giật và hôn mê, hãy cho trẻ đến bệnh viện ngay. Điều quan trọng cần biết là các triệu chứng trên sẽ trở nên tồi tệ hơn.

BS Khanh cho rằng để phòng bệnh não-màng não cần nhiều biện pháp, tùy từng bệnh, như viêm não Nhật Bản nên diệt muỗi, mắc màn. Đối với bệnh viêm não do vi rút ruột, bạn nên đảm bảo vệ sinh khi uống rượu bia, đặc biệt là rửa tay sạch sẽ trước khi ăn. Ngoài ra, việc tiêm phòng cũng rất quan trọng, tuy nhiên vắc xin chỉ phòng được một loại bệnh não-màng não.

Hiện ở Việt Nam đã có vắc xin phòng bệnh viêm não Nhật Bản, viêm màng não mủ do HIB là hai loại vắc xin có nhiều tác dụng phòng bệnh. Còn đối với bệnh viêm màng não mủ do não mô cầu thì chỉ tiêm vắc xin loại A và loại C rất ít tác dụng, vì vậy, để phòng bệnh này, điều quan trọng nhất là vệ sinh môi trường sạch sẽ, phát hiện bệnh đầu tiên để phòng bệnh. Đưa thuốc cho những người xung quanh tôi.

LêPhương